با هم بدانيم

سس سويا  جز غذاهاي شرقي و جنوب شرقي آسيا است. اين ماده از چين آمده است؛ چيني ها در حدود ۵۰۰۰ سال پيش به عنوان يكي از منابع اوليه تغذيه ي خود استفاده مي كردند. امروزه اين سس دركشور هاي مختلفي و در بسياري از غذاها مورد استفاده قرار مي گيرد و گفته مي شود كه براي سلامت مفيد است. اين سس  به عنوان مهم ترين سس در شرق دور شناخته شده است، حتي در تمام رستوران هاي دورافتاده شرقي، سس سويا  وجود دارد. خواص سس سويا بسيار است در اينجا به چند مورد اشاره شده است.

خواص سس سويا

سس سويا، براي تحريك اشتها بكار مي رود. افرادي كه مي خواهند وزن خودرا افزايش دهند، مي توانند در رژيم غذايي خود از سس سويا استفاده كنند. همچنين سس سويا براي افراد ضعيف البنيه بسيار مفيد است.

از سس سويا به دليل داشتن غلظت و بوي تند آن، براي از بين بردن بوي گوشت استفا ده مي شود.سويا خاصيت سم زدايي دارد. سس سويا را به غذاهايي كه ترديد داريد سالم باشد بزنيد سم آنرا خنثي مي كند.

سس سويا ملين و خنك كننده است براي سوختگي پوست مفيد مي باشد. اگر زن حامله در معرض خطر سقط جنين باشد به او سس سويا بدهيد. و همچنين اگر ادرار كسي بخون آلوده باشد  سس سويا درمان آن است .

معمولا سس سويا رنگ سياه دارد و داراي طعم شور است و از جوانه هاي دانه  سويا ساخته شده است. اما سسس سويا روشن هم وجود دارد. سس تيره سسي است كه مدت زمان زيادي از تهيه آن مي گذرد و رنگ قهوه اي يا مشكي پيدا كرده است. سس روشن تازه تر وشورتر است

سس سويا مي‌تواند غليظ و پررنگ يا رقيق و كم‌رنگ باشد. سس‌هاي سوياي كم‌رنگ معمولاً شورتر از انواع تيره‌رنگشان هستند و مي‌توان از آنها در غذاهايي كه نمي‌خواهند رنگشان تيره شود، استفاده نمود. سس‌هاي سوياي تيره‌رنگ در مقايسه با انواع روشنشان غليظ‌تر بوده ولي شوريشان كمتر است، با اين حال از طعم و مزهٔ قوي‌تري نسبت به سس‌هاي سوياي كم‌رنگ برخوردارند.

خواص داروئي

۱- سويا مقوي و بادشكن است.

۲- دانه سويا مدر، تب بر و ضد سم است.

۳- در چين دانه سويا را به عنوان ضد سم مصرف مي‌‌‌‏كنند.

۴- نان سويا براي مبتلايان به بيماري قند بسيار مناسب است؛ زيرا اولا ارزش غذايي زيادي دارد، ثانيا مواد نشاسته اي كه تبديل به قند مي‌‌‌‏شود در آن كم است.

۵- شير سويا غذايي مفيدي براي كودكان است.

۶- دانه هاي سبز سويا را له كرده و به صورت ضماء در آوريد. اين ضماء براي زخم‌‌‌‏هاي آبله و ساير زخم‌‌‌‏ها مفيد است. همچنين براي رفع التهاب و قرمزي پاي بچه ها كه در اثر ادرار به‌‌‌‏وجود آمده موثر است.

۷- سويا براي مبتلايان به نقرس و رماتيسم و اشخاص ضعيف البنيه بسيار مفيد است.

۸- سس سويا براي تحريك اشتها به كار مي‌‌‌‏رود.

۹- سس سويا براي از بين بردن بوي گوشت به كار مي رود.

۱۰- سس سويا را به غذاهايي كه ترديد داريد سالم باشد بزنيد؛ سم آنرا خنثي مي‌‌‌‏كند.

۱۱- سس سويا ملين، خنك كننده و ضد سم است.

۱۲- اگر زن حامله در معرض خطر سقط جنين باشد به او سس سويا بدهيد.

۱۳- سس سويا براي سوختگي پوست مفيد است.

۱۴ سويا از سرطان سينه جلوگيري مي‌‌‏كند.

سويا سس يا سس سويا ماده ي طعم دهنده اي است كه از سويا و گندم تخميرشده به دست مي آيد. اين ماده از چين آمده و بيش از ۱۰۰۰ سال است كه از آن در طبخ وپز استفاده مي شود. امروزه سويا سس يكي از معروف ترين محصولات سويا در سرتاسر دنياست. در بسياري از كشورهاي آسيايي، پاي ثابت غذاهاست و در بقيه كشورهاي دنيا هم استفاده مي شود. شيوه ي توليد سس سويا مي تواند بسيار متفاوت باشد كه باعث تغييرات زيادي در طعم، بافت و همين طور فوايد و البته خطرات آن براي سلامتي مي شود. موضوع اين مقاله خواص سس سويا و خطرات احتمالي آن براي سلامتي است.

پيشينه ي سس سويا و مواد تشكيل دهنده ي آن

سس سويا چاشني مايعِ نمكيني است كه به طور سنتي با تخمير سويا و گندم درست مي شود. اين طعم دهنده از محصولي به نام چيانگ به دست مي آيد؛ چيانگ در چين قدمتي ۳۰۰۰ دارد. محصولات مشابهي هم در ژاپن، كره، اندونزي و در سرتاسر آسياي جنوب شرقي درست مي شدند. سويا سس نخستين بار در قرن هفدهم ميلادي به واسطه ي معاملات هلندي ها و ژاپني ها وارد اروپا شد.

واژه ي soy از واژه ي ژاپني shoyu به معناي soy sauce مي آيد. درحقيقت خود soybean هم نامش را از soy sauce گرفته است.

چهار ماده اصلي سويا سس عبارت اند از:

• سويا؛
• گندم؛
• نمك؛
• عوامل تخمير همچون كپك يا مخمر.

انواع سويا سس مقادير مختلفي از اين مواد اوليه را دارند كه باعث مي شوند رنگ ها و طعم هاي متفاوتي داشته باشد

ارزش غذايي سويا :

نه نوع اسيد آمينه ضروري در همه گياهان به وفور ياقت مي شود و در اين ميان دانه هاي سويا در دنياي گياهان استثناء هستند. دانه هاي سويا محتوي تقريبأ %۴۰ پروتئين هستند. صنايع غذائي مي توانند دانه هاي سويا را طوري فرآوري كنند كه پروتئين آنها حفظ شود، بنابراين دانه سويايي كه خورده مي شود مملو از پروتئين خواهد بود. مهمترين نتيجه حاصل از مصرف محصولات سويا كاهش بيماري هاي مهلك است.

دانه هاي سويا داراي مواد معدني همچون كلسيم ، آهن ، و روي مي باشند كه ميزان موادمعدني آن در انواع متفاوت دانه هاي سويا، مختلف مي باشد. پروتئين سويا ، آرد سويا و دانه هاي پخته سويا بيشتر از ديگر محصولات آن داراي مواد معدني دارند. دونوع ايزوفلاون مهم در دانه هاي سويا  genisteinجنيستئين و داييدزئين daidzeinهستند.سويا از جمله مواد غذايي است كه مي توان از آن فراورده هاي زيادي تهيه كرد.با بهره گيري از تكنولوژي مدرن,بشر امكان توليد انواع مختلف فراورده سويا را با طعم هاي متفاوت دارد.